عنوان: مبانی نظری و سوابق تحقیق غزل و غزلواره

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 35

توضیحات:

غزل يكي از قالب‌هاي شعر فارسی است كه از دیرباز تاکنون مورد توجه شاعران فارسي زبان بوده است. تقريباً مي‌توان غزل را در ديوان بيشتر شاعران فارسي‌گوي پيدا كرد. در ارزش و اهميّت غزل همين بس كه برخي از شاعران بزرگ ما از جمله سعدي، مولوي و حافظ غزلسرا بوده‌اند. در تعريف غزل آمده است: «... غزل در اصل لغت، حديث زنان و وصف عشق‌بازي با ايشان و تهالك در دوستي ايشان است، و مغازلت و عشق‌بازي و ملاعبت است با زنان، و گويند: رَجُل غَزلٌ، يعني مردي كه متشكل باشد به صورتي كه موافق طبع زنان باشد و ميل ايشان بدو بيشتر بود به سبب شمايل شيرين و حركات ظريفانه و سخنان مستعذب...». (شمس قيس رازي، 1388: 415)

غزل در اصطلاح به شعري گفته مي‌شود كه بر يك وزن و قافيه، بيت اول آن مصرّع و ابيات آن حدود 5 تا 12 بيت باشد، «گاهي بيش‌تر از آن تا حدود پانزده و شانزده بيت، و به ندرت تا نوزده بيت نيز گفته‌اند، اما از پنج بيت كمتر، چون سه چهار بيت باشد مي‌توان آن را غزل ناتمام گفت و كمتر از سه بيت را به نام غزل نشايد ناميد.» (همايي، 193:1339). اصطلاح غزل، ابتدا مخصوص اشعار غنايي و سروده‌هاي آهنگين عاشقانه بوده كه با ساز و آواز خوانده مي‌شده است، چنان‌كه حافظ مي‌گويد:

در طول تاريخ ادبيات فارسي، غزل معاني مختلفي داشته است از جمله:

1- غزل به معني مقطعّات چند بيتي فارسي كه ملحون بوده است. اين نوع غزل ظاهراً در اوايل مقيد به وزن رباعي بوده و سپس اين قيد حذف شده است. غزل ملحون تا اواخر قرن پنجم مرسوم بوده است. شمس قيس رازي مي‌گويد: «و به حكم آن‌كه ارباب صناعات موسيقي، برين وزن (يعني وزن رباعي) الحان شريف ساخته‌اند و طرق لطيف تأليف كرده و عادت چنان رفته است كه هر چه از آن جنس بر ابيات تازي سازند آن را قول خوانند و هر چه بر مقطعات پارسي باشد آن را غزل خوانند، اهل دانش ملحونات اين وزن را ترانه نام كرده‌اند...»

فهرست مطالب

2- درآمدی بر غزل از ابتدا تا دوران معاصر8

2-1- درباره‌ي غزل.. 8

2-2- غزل از ابتدا تا دوره‌ی بازگشت.. 10

2-3- شعر و غزل در دوران مشروطه.. 14

2-4- نوآوري‌هاي نيمايوشيج در شعر.. 19

2-5- شعر و غزل در ابتدای دوره‌ی معاصر.. 32

2-6- تعریف «غزلواره».. 37

منابع