عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق سبک های فرزندپروری

فرمت فایل: Word

تعداد صفحات: 35

رابطه بین کودکان و والدین و سایر اعضای خانواده را می توان به عنوان نظام یا شبکه ای دانست که در کنش متقابل با یکدیگر هستند. این نظام بطور مستقیم و غیرمستقیم از طریق سبک ها و روش های مختلف فرزندپروری در کودکان تأثیر می گذارد، اکثر روانشناسان همچون بالبی^[1] (1969)، فروید (1964) و مایز و پتیت^[2] (1997)، صرف نظر از مکتبی که به آن معتقدند، کنش های متقابل میان والدین و فرزندان را اساس تحول عاطفی تلقی می کنند. ایشان سبک های فرزندپروری را اینگونه تعریف کرده اند: مجموعه ای از رفتارها که تعیین کنندۀ ارتباطات متقابل والد- فرزند در موقعیت های متفاوت و گسترده ای است و اینگونه فرض می شود که موجب ایجاد یک فضای تعامل گسترده می گردد».

دارلینگ و استینبرگ^[3] (1993) شیوه های فرزندپروری را این گونه تعریف کرده اند: «مجموعه ای از گرایش ها، اعمال و جلوه های غیرکلامی که ماهیت تعامل کودک و والدین را در تمامی موقعیت های گوناگون مشخص می کند و در سیر حیطۀ اقتدار منطقی، استبدادی و آزادگذار مطرح شده است». تعریفی دیگر از برک لورا^[4] (1998) بدین شرح است: «ترکیب هایی از رفتارهای والدین که در موقعیت های گسترده ای روی می دهد و جو فرزندپروری بادوامی را پدید می آورند». همچنین پژوهش های انجام شده بر پایه و نظریه بوم شناختی براون فنبرنر، نشان دهندۀ آن است که سبک های فرزندپروری، انعکاسی از پایگاه اقتصادی و بافت اجتماعی درون خانوادگی است. در این میان متغیر اقتصادی و اجتماعی و سطح درآمد خانواده دارای بیشترین تأثیر بوده است (به نقل از بایر^[5]، 2011).

1-1-1- عوامل مؤثر بر سبک های فرزندپروری

1-1-1-1- طبقه اجتماعی و پرورشی کودک

با در نظر آوردن تفاوت عظیمی که در موقعیت های زندگی افراد بی بضاعت و افراد مرّفه وجود دارد، جای تعجب است که اختلافات بیشتری در مورد ارزش ها و پرورش کودک وجود ندارد. همان تعداد معدودی را که وجود دارد می توان بر حسب بعدی از قدرت و خود فرمانی در مقابل درماندگی و فرمانبری از اوامر دیگران، در نظر آورد. والدین طبقه پایین بر احترام از اقتدار، تأکید بیشتری دارند در صورتی که والدین طبقه متوسط بر رشد و کنجکاوی، کنترل درونی، توانایی به تأخیر انداختن خوشی ها و کار به خاطر هدف های دور و حساسیت در روابط با دیگران تأکید می کنند. تفاوت بین طبقات اجتماعی مختلف از لحاظ فرزندپروری منعکس کننده تجربه اجتماعی والدین است. بزرگسالان طبقۀ کارگر غالباً دستورات را بدون چون و چرا انجام می دهند؛ رئیس آنان معمولاً در مورد علت قواعد و ضروریات کار به ندرت با آنان حرف می زند. بنابراین، والدین طبقه پایین کمتر با ساختن و تغییر و اصلاح قوانین در جامعه سرو کار دارند و به همین دلیل قواعد و ساخت و قدرت بیش از منطق وجودی آن برای آنان مطرح است. والدین این طبقه معمولاً فرزندان خود را تحت کنترل دارند، اقتدارگر و مستبد هستند و به ندرت عقاید فرزندان خود را در نظر می گیرند و برای قواعد و درخواست های خود استدلال می آورند. برعکس، افراد طبقه متوسط که کارشان ایجاب می کند خلاقیت بیشتری داشته باشند، رقابت جو باشند و خطر کنند. معمولاً فرزندانشان را در جهت مستقل بودن و خود رهبری تربیت می کنند. والدین طبقه متوسط و بالاتر، خلاقیت و موقعیت و استقلال فرزندشان برایشان اهمیت بیشتری دارد و در ضمن حس کنجکاوی تسلط بر خود را در آنان تقویت می کنند. از این رو به طور کلی، دموکرات تر هستند و در رفتار با فرزندان خود پذیراترند. رفتار گرمتری دارند، با آنان استدلال می کنند و برای مقرراتی که وضع می کنند بیشتر استدلال می آورند.

[1] - Bowlby

[2] - Mize & Pettit

[3] - Darling & Steinberg

[4] - Berklaura

[5] -Beyer

فهرست مطالب

سبک های فرزندپروری

راه های انتخاب روش های تربیتی

مسئولیت و سلامت روانی والدین

ویژگی های کودکان

محیط؛ منابع استرس و حمایت

تعریف سبک های فرزندپروری

عوامل مؤثر بر سبک های فرزندپروری

طبقه اجتماعی و پرورشی کودک

کنش های متقابل بین والدین و کودک و ترتیب تولد

شخصیت و نگرش ها و رفتار والدین

تکنیک های والدین جهت اعمال کنترل

تکنیک قدرتی- اثباتی

تکنیک امری- کاربردی

تکنیک القایی خودگرا

تکنیک های القایی

محروم سازی از عشق

اندرز

حفظ رابطه

سنخ شناسی فرزندپروری

روابط والدین- فرزندان در ادوار مختلف

روابط والدین- فرزندان در جامعه پیش صنعتی (جامعه سنتی)

روابط والدین- فرزندان در قرن نوزدهم (خانواده های بورژوآ)

روابط والدین- فرزندان در زمان ایران باستان (پیش از اسلام)

تغییر در الگوی تربیت فرزندان در ایران

انواع تیپ های خانواده

خانواده متزلزل

خانواده متعادل

خانوادۀ متکامل

سبک های فرزندپروری

سبک های فرزندپروری راتر

الگوی فرزندپروری شیفر

الگوی زیگلمن

سبک های فرزندپروری بامریند

مقایسه بین 3 سبک فرزندپروری بامریند

مؤلفه های سبک های فرزندپروری

پیشینه پژوهش

منابع