عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق استقلال زنان و رفتار باروری

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 40

این نظریه که از مشهورترین نظریات جمعیتی است، اولین بار توسط تامسون[1] (1930) و نوتشتاین[2] (1953) ارایه شده بر اساس این نظریه، به موازات صنعتی شدن، سطح زندگی و شرایط بهداشت، بهبود یافته و در نتیجه سطوح مرگ و میر کاهش یافته است. کاهش باروری، تحت تاثیر این تغییرات، اندکی بعد از کاهش مرگ و میر رخ داده است که این کاهش مربوط به تغییر در شیوه زندگی اجتماع، شهرنشینی و صنعتی شدن مي‌باشد. این عوامل در ابتدا باعث کاهش مرگ و میر می­شوند که این امر به نوبه خود از طریق افزایش احتمال بقا کودکان باعث کاهش باروری می­شود. بر این اساس شهرنشینی و صنعتی شدن، باعث ایجاد سبکی از زندگی می­شود که پرورش بچه­ها را هزینه­آور می سازد و به تدریج ارزش­های مربوط به داشتن فرزندان زیاد از بین می­رود. شرط اساسی این نظریه این است که باروری پایین، نتیجه مستقیم نوسازی و صنعتی شدن است. انتقاد وارد شده بر این نظریه این است که صرفا توصیفی از تاریخ جمعیت شناسی کشور­های اروپای غربی است و مشخص نمی­کند که چه سطحی از توسعه برای کاهش باروری مورد نیاز است. انتقاد دیگر این­که نمی­تواند به طور مناسب، وقایع جمعیتی کشورهای در حال توسعه را تبیین کند (سازمان ملل، 3: 1990).

منظور از نظریه­های اجتماعی فرهنگی آن دسته از نظریه­هایی است که بر محوریت فرهنگی جامعه، رفتار باروری را تبیین کرده­اند. بطور کلی مولفه­های فرهنگی در زمره نظریه­های اجتماعی و فرهنگی قرار می‌گیرند.

برخی از اندیشمندان و نظریه پردازان با بحث کردن بر این مسئله که در جوامع پیش از انتقال، ابزارهای نیل به موقعیت و پایگاه اجتماعی، نظام پاداش و تنبیه اجتماعی، ساختار خانواده و نظایر آن، همه به روشی سازمان می­یافتند که ازدواج­های زودرس و باروری بالا را ترغیب کنند. این دسته از نظریه پردازان، اهمیت بعد اجتماعی را در تبیین پدیده­های جمعیتی به ویژه رفتار باروری برجسته کرده­اند (خوشنویس، 1380: 56).

3-1- 2- نظریه جريان ثروت بين نسلي^[3]

به نظر کالدول[4] در هر جامعه­ای شرایط اجتماعی خاصی وجود دارد که با تعیین حداقل­ها و حداکثرهای مطلوب رفتار باروری را تنظیم می‌کند. شرایط اجتماعی با طرح یک حداقل، مانع افت باروری در سطوح پایین­تر از آن کف مشخص می­شود. حتی اگر داشتن فرزند کم­تر از آن مقدار، از نظر اقتصادی غیر­عقلانی باشد و نیز همین شرایط اجتماعی با طرح یک سقف ماکزیمم، مانع افزایش سطح باروری در حدی بالاتر از آن سقف می­شود. بنا­براین، مساله اساسی در نظریه کالدول برای تفسیر انتقال­های جمعیتی، جهت­گیری و میزان جریان ثروت بین نسلی یا تعادل خالص دو جریان ثروت، یکی از سوی والدین به فرزندان و دیگری از سوی فرزندان به والدین، در طی دوره زمانی از والدین شدن افراد تا هنگام مرگ آن­هاست. نکته مورد تاکید در این نظریه این است که ممکن نیست کاهش باروری در جامعه­ای به وقوع بپیوندد، مگر آن­که واحد خانواده هم از نظر اقتصادی و هم از نظر عاطفی بصورت هسته­ای درآید (به نقل از خوشنویس، 1380: 58).

[1].Thamson

[2]. Nuteshtain

[3]. Intergeneration wealth flow theory

[4]. Kaldwell

فهرست مطالب

پیشینه تحقیق

تحقیقات داخلی

تحقیقات خارجی

مباني نظري

نظریه های اجتماعی و فرهنگی

نظریه انتقال جمعیت

نظریه جريان ثروت بين نسلي

نظریه ارتقا اجتماعی

نظریه های اقتصادی

نظریه های اجتماعی

باروری به مثابه کنش اجتماعی

نظريه كنش اجتماعي

واحد كنش داوطلبانه

كاركردهاي نظام كنش

نظریه منابع در دسترس

منابع فارسي