عنوان تحقیق:مشروعيت حكومت اسلامي از ديدگاه آيت الله خميني

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 55

شرح مختصر:

در طول تاريخ اقليت شيعه ظالمانه و بي رحمانه شديداً توسط حكام وقت تحت فشار بودند و سركوب مي شده است. بنابراين انديشة تشكيل حكومت اسلامي بر مبناي فقه شيعه همواره يكي از آرزوهاي شيعيان بوده است. بعد از به قدرت رسيدن صفويه در ايران مجالي براي دخالت علما در سياست و امور حكومتي فراهم آمد كه پس از روي كار آمدن سلسلة قاجار در ايران اين عرصه گسترش يافت. با به قدرت رسيدن پهلوي اول در ايران نهاد مذهب به شدت سركوب شد و از جانب حكومت روحانيون مورد بي مهري قرار گرفتند. همين عامل بعدها باعث نفرت روحانيون و مردم از رضاشاه گرديد كه به دليل عدم حمايتي مردم از او در شهريور 1320 وي از سلطنت خلع گرديد كه متعاقب آن فضاي باز سياسي در كشور به وجود آمد. آقاي خميني كه در سال 1306 يعني اوج قدرت رضاشاه در سن 25 سالگي به مقام اجتهاد رسيد، در يك خانوادة فقير روستايي در خمين به دنيا آمد وي در كودكي پدر و مادرش را نيز از دست داد (پدرش در درگيري با يكي از خوانين محلي كشته شد) او كه شاهد تحقير دين و روحانيت از جانب پهلوي اول بود به شدت از رضاشاه و محمدرضا شاه و كلاً سلسلة پهلوي منزجر گرديد و تصميم گرفت تا ريشه هاي حيات نظام شاهنشاهي را كه به تصورش ماية ظلم و فساد و بدبختي مردم و عقب ماندگي كشور و از همه مهمتر تضعيف ديني شده بود را خشك كند. اين مسئله در زمان حيات آقاي بروجردي ميسر نبود. بعد از فوت ايشان يك خلاء بزرگي در مرجعيت پديد آمد. آقاي خميني در اين زمان فرد گمنامي بود ولي به واسطة تلاش برخي افراد نظير آقاي خلخالي به عنوان مرجع تقليد اعلم به مردم معرفي شد، همين مسئله و به خصوص مبارزات وي و دستگيري و تبعيدشان موجب مطرح شدن وي در عرصة داخلي و خارجي گرديد. اين مبارزات عبارتند از:

16 مهرماه 1341 در خصوص مخالفت با انجمنهاي ايالتي و ولايتي و تحريم رفراندوم. در 2 بهمن 1341، حادثة فيضيه، دستگيري وي در 15 خرداد 1342 و متعاقب آن قيام مردم و سركوب آن توسط شاه و بعد سخنراني در مسجد اعظم قم و نطق تند و كوبندة وي در مخالفت با كاپيتالسيون عليه حكومت پهلوي و شخص شاه و به دنبال آن 13 آبان ماه 1343 بازداشت و تبعيدش به تركيه- 12 مهر 1344 انتقال وي از تركيه به بغداد و حركت ايشان از سامراء به كربلا و بعد نجف و 23 آبان 1344 شروع درسهاي حوزه اي در نجف كه بخشي از انديشة تشكيل حكومت اسلامي در آن گنجانده شده بود. پيام ايشان در 12 ارديبهشت 1356 به مناسبت چلهم شهداي قم، 2 مهر 1357 محاصرة منزلش توسط عوامل رژيم صدام، 10 مهر 1357 تبعيدش به كويت و از آنجا به فرانسه و در نهايت 12 بهمن 1357 بازگشت وي به ايران و متعاقب آن 22 بهمن 1357 پيروزي انقلاب.

تمامي مسائل فوق و به خصوص فضاي حاكم بر دوران تبعيد باعث توليد و تبيين انديشة سياسي آقاي خميني در خصوص ضرورت تشكيل حكومت اسلامي و نظرية ولايت فقيه گرديد. نگرش جديد وي در فقه شيعه با رويكرد حكومتي و جهاني از ديگر كارهاي اوست تفكري كه منجر به احياي اسلام سياسي در تشيع گرديد كه متعاقب آن انديشه امت واحد اسلامي مطرح شد و به تبع آن نهضتهاي اسلامي ظهور كردند. البته ايده تشكيل حكومت فقها در زمان قاجار توسط ملا احمد نراقي مطرح شده بود اما آقاي خميني چهارچوب آنرا بسط داد و تفكر تشكيل حكومت اسلامي كه تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي در غالب تئوري بود، را توانست بر مبناي درك خود از اسلام در قالب جمهوري اسلامي در عمل اجرا كند. وي طرح نظريه ولايت فقيه را در خلال مكتوبات و سخنرانيهاي متعددي ارائه كرد. از اولين تأليفاتش كه صريحاً به حكومت ديني و نظارت روحانيون در ادارة كشور اشاره مي كند، كتاب «كشف الاسرار» است كه در سال 1321 به رشتة تحرير درآمد و پيرامون آن در اين پژوهش بحث شده است. از ديگر آثار او «الرسائل» «البيع» و «تحرير الوسيله» است كه در آنها نيز به طور متفرق و به تناسبهاي گوناگون، منصب حكومت و دخالت در مسائل سياسي و اجتماعي و اصلاح زندگي دنيوي را براي فقيه لازم مي داند و به گونه اي پراكنده به مبحث ولايت سياسي فقيه عادل پرداخته است. اما مهمترين و صريحترين اثر مكتوب وي در باب زعامت سياسي فقيه، كتاب ولايت فقيه يا حكومت اسلامي است كه بخشي از درس خارج وي در نجف بوده و به طور مبسوط و علني تري به مسئله پرداخته است و در دهه هاي پيش از انقلاب به مثابة مانيفست «مبارزان مسلمان در داخل كشور» بود.

علاوه بر آن بخشي از ديدگاهها و سخنرانيهاي او در باب حكومت اسلامي پس از پيروزي انقلاب مطرح گرديد.

و اما پرسشي كه مطرح مي شود اين است كه: ولايت مطلقة ولي فقيه چه تاثيري بر مشروعيت حكومت اسلامي از ديدگاه آقاي خميني دارد؟

فهرست مطالب

پيشگفتار................................................................................................................ 1

فصل اول (كليات)................................................................................................... 5

طرح مسئله............................................................................................................. 6

اهداف تحقيق.......................................................................................................... 9

اهميت تحقيق.......................................................................................................... 9

سؤال اصلي........................................................................................................... 9

سؤالات فرعي........................................................................................................ 9

فرضيات تحقيق...................................................................................................... 9

متغيرها و مفاهيم عملياتي...................................................................................... 10

روش تحقيق........................................................................................................... 10

مشكلات و موانع تحقيق......................................................................................... 10

سازماندهي تحقيق................................................................................................. 10

فصل دوم- تاريخچه تكوين انديشة سياسي شيعه از بدو پيدايش تا به قدرت رسيدن آقاي خميني 11

الف- تشيع در حال شكل گيري قبل از غيبت......................................................... 12

ب- تشيع وآميختگي آن با نحله‌هاي فكري مختلف و پديداري چارچوبهاي آن..... 22

ج- دوران اتمام آميختگي و شكل گيري تشيع رسمي........................................... 27

فصل سوم- مشروعيت حكومت اسلامي از ديدگاه آقاي خميني........................... 34

انديشة سياسي آقاي خميني در خصوص اصل ضرورت تشكيل حكومت اسلامي... 35

مفهوم حكومت اسلامي از ديدگاه آقاي خميني...................................................... 36

ضرورت عقلي ايجاد حكومت اسلامي از ديدگاه آقاي خميني............................... 37

هدف از ايجاد حكومت اسلامي.............................................................................. 37

ويژگيهاي حكومت اسلامي.................................................................................... 37

شرايط زمامدار حكومت اسلامي در عصر غيبت.................................................. 38

منابع حقوق اسلامي و ضرورت (ولايت فقيه) در زمامداري حكومت اسلامي...... 38

دلايل نقلي در اثبات ولي فقيه از ديدگاه آقاي خميني............................................. 38

تشكيل حكومت اسلامي توسط فقها در عصر غيبت از ديدگاه آقاي خميني­­.......... 40

حدود و اختيارات زمامدار حكومت اسلامي (ولي فقيه) از ديدگاه آقاي خميني..... 41

قلمرو حكومت ديني از ديدگاه ساير فقها و مقايسة آن با ديدگاه آقاي خميني...... 43

مهمترين فرازهاي نظرية سياسي ولايت فقيه........................................................ 45

نظرية انتقادي........................................................................................................ 46

نتيجه گيري............................................................................................................ 48

منابع و مأخذ......................................................................................................... 50